Bitdefender Türkiye Operasyon Direktörü Alev Akkoyunlu, siber zorbalığın ne olduğunu ve genç mağdurun nasıl desteklenmesi gerektiği, siber zorbalık tülerinin neler olduğu hakkında ebeveynlere önemli bilgilendirmede bulunuyor.

Son yıllarda iletişim süreçlerimizin neredeyse tamamı ‘online’ platformlara taşınmış durumda. Geçmiş yıllarda uzun süre görüşmediğimiz arkadaş, eş ve dostumuzu önce arayarak sesini duyar sonrasında görüşme planları yaparak yüz yüze bir araya gelirdik. Bugün bu iletişim şekli neredeyse yok denebilecek kadar azalmış durumda. Bu durumun en büyük etkisi de sizlerin de tahmin ettiği gibi sosyal medya kanallarının hayatımızda oldukça güçlü bir yer edinmiş olması.

Bugün birini merak ettiğimizde mobil cihazlarımızı elimize alıp, kişinin ismi ile kısa bir arama gerçekleştirerek son dönemde neler yaptığına bakabiliyor ve kendimizce o kişinin iyi veya kötü olduğu yargısına ulaşarak süreci sonlandırıyoruz. Aslına bakarsanız sosyal medyanın bizlere dayattığı ‘mükemmelliyetçi hayat’ algısı ile kimsenin gerçekte mutlu mu, mutsuz mu? olduğunu bilmeden görünene aldanarak yaşamaya devam ediyoruz. Hal böyle olunca artık mutluluklar online, mutsuzluklar offline yaşanırken şiddette de sanal boyuta çoktan taşınmış durumda. Belki bundan 15 yıl önce ‘sanal şiddet’ dediğimizde birçoğumuz “aman canım şiddetin sanalı mı olur? Can yakmıyor, sesi çıkmıyor” olarak algılanabilirdi. Ancak günümüzde durum hiç de öyle basit algılanacak gibi değil. Hatta yaşanılan bu sürecin bir de adı var; Siber Zorbalık!

Peki nedir bu siber zorbalık? Biz yetişkinlerin dahi mücadele ederken zorlandığı siber zorbalık durumlarından en çok ergenlik çağındaki gençlerin ve çocukların etkilendiğini biliyor musunuz? Son yapılan araştırmalar kapsamında gençlere ve çocuklara yönelik siber zorbalık %70 ile rekor düzeyde artış gösterdiği belirtiliyor. Bitdefender Türkiye Operasyon Direktörü Alev Akkoyunlu, siber zorbalığın ne olduğunu ve genç mağdurun nasıl desteklenmesi gerektiği, siber zorbalık tülerinin neler olduğu hakkında ebeveynlere oldukça önemli bilgilendirmede bulunuyor.

Siber Zorbalık Nedir?

Siber zorbalık, dijital teknolojileri kullanarak başkalarına onları kızgın, üzgün veya korkmuş hissettirip zarar vermeye yönelik kasıtlı bir girişim. Sosyal medyada, mesajlaşma ve oyun platformlarında veya cep telefonlarında gerçekleşebilir. Siber zorbalık örnekleri arasında; incitici yorumlar, tehditler, söylentiler, fotoğraflar ve online yayınlanan veya dolaşıma sokulan videolar yer alıyor. Siber zorbalık, çocukların ve gençlerin bağlandığı her yaşanabiliyor.

Siber Zorbalığın Türleri

Bitdefender Türkiye Operasyon Direktörü Alev Akkoyunlu, siber zorbalık türlerinden bazılarını açıklıyor:

• Siber Taciz: Yoğun taciz ve tehdit içeren, karşı tarafta korku yaratan gizli takip ve aşağılama.
• Taciz ve takip: Bir kişiye veya bir gruba tekrar tekrar saldırgan ve kötü niyetli mesajlar göndermek.
• Flamming: Sosyal paylaşım sitelerinde genellikle küfür veya başka bir saldırgan dil ile hakaretler yayınlamak.
• Aşağılamak: Bir kişi hakkında itibarına veya arkadaşlıklarına zarar verecek dedikodu veya söylentiler göndermek veya yayınlamak.
• Taklit Etmek: Birinin sosyal medya ya da e-posta hesabına girerek başkalarına utanç verici fotoğraf ve mesajlar göndermek ya da paylaşmak.
• Dışlamak: Birini, çevrimiçi bir gruptan kasıtlı olarak dışlamak. Daha sonra gruptan dışlanan kişi hakkında kötü niyetli yorumlar yapmak ve taciz edici söylemlerde bulunmak.
• Maskelemek: Bir zorbanın, birisini anonim olarak taciz etmek için sahte bir kimlik oluşturması. Sahte bir kimlik oluşturmanın yanı sıra, zorba kurbana kötü niyetli mesajlar göndermek için başka birinin kimliğine de bürünebilir.

Ebeveynler Ne Yapmalı?

Çocuğu siber zorbalığa uğrayan bir ebevayn nasıl bir yaklaşımda bulunması gerektiğine karar vermekte zorlanabilir. Ancak çocuğunuz siber zorbalığa maruz kalıyorsa, onu ciddiye alın ve onunla birlikte çalışarak zorbalığı durdurmak için harekete geçmeniz gerekiyor. Aşağıda sizlerle çocuğunuza Yardımcı olabileceğiniz birkaç öneriyi paylaşıyoruz.

1. Öncelikle çocuğunuzu dinleyin ve ona güven verin. Çocuğunuza, siber zorbalık kurbanı olduğunda bunun utanılacak bir şey olmadığını hatırlatın. Ne olursa olsun onun yanında olacağınızı hissettirin ve yardımcı olmaya çalışın.
2. Çocuğunuzla sosyal medyada da iletişimde kalın. Çocuğunuzu sosyal medya hesaplarından takip edin ve arkadaş listenize ekleyin. Facebook ve Instagram gibi sosyal medya hesaplarından takip ederek arkadaşlarının gösterdiği aksiyonları da izleyebilirsiniz.
3. Zorbalığı durdurmak için birlikte çalışın. Çocuklarınıza karşı gerçekleşen zorbalıkları ve kanıtları kaydedin, ekran görüntüsünü alın, ilgili yerlere raporlayın ve zorbayı engelleyin.
4. Okul yöneticileri ve diğer ebeveynlerle konuşun. Konuyla ilgili öğretmenlerle ve diğer ebeveynlerle konuşun. Sorunun farkında olmalarını ve endişelerinizi anlamalarını sağlayın.
5. Durumu takip edin. Çocuğunuzla konuşmaya devam edin ve onu daima dinleyin. “Bugün okul nasıldı?” gibi soruların çoğu zaman “İyiydi” cevapları olması normal. Takibe devam edin, bu duruma karşı homurdansa dahi, olumlu olmaya çalışın ve bunu sürdürün.
6. Daha fazla tavsiye için zorbalıkla mücadele eden kuruluşlarla iletişim kurmayı deneyin.
7. Ebeveyn kontrolü içeren bir güvenlik yazılımı kullanın. Çocuğunuzun çevrimiçi aktivitelerini izleyebileceğiniz ebeveyn kontrolü içeren bir güvenlik çözümü edinin.

Siber Zorbalık Mağdurunun Arkadaşları Neler Yapmalı?

Genellikle mağdurun arkadaşları, siber zorbalığa ilk tanık olan kişilerdir. Bitdefender Türkiye Operasyon Direktörü Alev Akkoyunlu’ya göre siber zorbalığa maruz kalan birini tanıyorsanız, yardım etmek için yapabileceğiniz şeyler şunlar:

1. Birine zarar verebilecek gönderileri, metinleri veya fotoğrafları paylaşmayın.
2. Mağdur olan arkadaşınızla konuşun ve ona değer verdiğinizi bilmesini sağlayın.
3. Zorbalığa uğrayan arkadaşınıza iyi olup olmadığını ve yardıma ihtiyacı olup olmadığını sorun.
4. Bir arkadaşınız siber zorbalığa uğradığında, durumu ailesi ile paylaşması gerektiğini söyleyin.
5. Online olarak hesabı raporlayın veya raporlamanıza yardımcı olabilecek bir yetişkine gösterin.
6. Kötü mesajları geri göndererek zorbalığı devam ettirmeyin.
7. Siber zorbalığa maruz kalan kişiye olumlu şeyler söyleyin.
8. Siber zorbaların, yaptıkları şeyin doğru olmadığını bilmelerini sağlayın.
9. Zorbalığa uğrayan kişiye bunu bildirmesini, zorbalık yapan kişileri engellemesini veya silmesini önerin.
10. Zorbalık yapılan gruptan veya sohbetten ayrılın.