Çalışan kadın sayısı her geçen gün hızla yükseliyor. Son açıklanan kadın çalışan verileri oldukça sevindirici. Peki bu sayı artarken ev, iş ve çalışma hayatı arasında sağlığınıza ne kadar dikkat ediyorsunuz?
Halk arasında MS hastalığı olarak bilinen Multiple Skleroz hareket aksaklığı, kaslarda güçsüzlük, kısmi felç, dengesizlik, konuşma ve görme bozuklukları gibi çeşitli belirtilerle ortaya çıkabiliyor. Ataklar halinde görülen MS, erkeklere oranla kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor. Memorial Şişli Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Abdullah Özkardeş, MS Haftalığının nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Her hastanın hikayesi farklı
MS beyin ve merkezi sinir sistemini etkileyen bir hastalıktır. Nedenleri tam olarak bilinmese de meydana gelen yanlış kodlama sonucu bağışıklık sistemi, vücudun herhangi bir bölümünü yabancı olarak tanımlar ve ona karşı savaşır. Bağışıklık sisteminin saldırdığı ve harap ettiği sinire göre MS hastalığı farklı bulgular ortaya koymaktadır. Ataklar halinde kendini gösteren MS hastalığı, her kişide farklı şiddet sıklık ve bulgularla ortaya çıkabilmektedir. Her MS hastasının hikayesi diğerinden farklılık göstermektedir.
Aktif kadınları seçiyor
Genelde hastalığın görülmesi 30-40 yaş aralığındadır. Genetik yatkınlık ve yetişkin çağlarda alınan virüslerin neden olabileceği MS hastalığına entelektüel, çalışan kadınların yakalanma oranın daha fazla olduğu görülmektedir. MS hastalığı kadınlarda çocuk sahibi olmayı kısıtlamamaktadır hatta hamilelik sürecinde atakların azaldığı gözlemlenmektedir.
Ataklar farklı belirti verebilir
Hastalığın atakları arasında farklılıklar görülebilmektedir. Vücutta yanlış kodlama devam ettiği için ilk atağın ardından bağışıklık sistemi farklı bir siniri hedef seçebilir. Bağışıklık sisteminin tahrip ettiği sinire göre her atakta merkezi sinir sisteminin farklı bölgesi etkilemektedir. MS hastalığı en çok;
- Algıda değişiklikler
- Kaslarda güçsüzlük
- Anormal kas spazmları
- Hareket aksaklığı
- Dengede durmada zorluklar
- Konuşma bozuklukları
- Yutmada zorluk
- Görme bozuklukları
- Aşırı yorgunluk
- Akut veya kronik ağrılar
- İdrar kesesi ve bağırsaklarda şikayet
- Depresyon gibi belirtiler vermektedir.
- Atakların etkileri azaltılabilir
MS hastalığın teşhisini koyabilmek için hastanın hikayesinin bilinmesi ve hekim muayenesi önemlidir. MR çekilmesi ve beyin omurilik sıvısının tahlil sonuçları da MS hastalığı hakkında bilgi vermektedir. Bunların yanı sıra uyarılmış yanıtlar denilen, kol ve bacaklardan elektrik verilip ilgili merkezlerdeki algılama sürelerine bakılarak hastalığa teşhis konulabilmektedir. Hastalığın tam tedavisi bulunmamaktadır. MS ataklarını ve olağan atakların etkilerini azaltmaya yönelik tedaviler uygulanmaktadır. Atakların süresini ve etkisini azaltmak amacıyla yüksek doz kortizon tedavisi uygulanmaktadır. Kortizon sınırlı gün uygulandığı için insan sağlığına fazla bir yan etkisi bulunmamaktadır. Atakları çok sık geçiren hastalarda atak sayısının azaltılması için interferon tedavisi uygulanmaktadır.
Kalıcı hasar bırakabilir
Ataklar sonucu harabiyete uğrayan ve bozulan sinir yapısı zamanla vücut tarafından tamir edilebilir. Ataklar aynı sinirde tekrar tekrar gerçekleşirse, vücudun tahrip olan bölgeyi düzeltmeye zamanı olmayabilir. Bu durumlarda düzenli ve gerekli tedavi koşulları sağlanmadığı takdirde MS birçok sakatlık ve fonksiyon kaybına neden olabilmektedir.
Yorucu işlerden uzak durun, stresten korunun
MS hastalarının çalışmasında her hangi bir engel bulunmamaktadır. Fonksiyonel kayba göre fiziksel güç isteyen ve vardiyalı işlerde çalışmamak gerekmektedir. Bunun yanında;
- Aşırı yorgunluklardan kaçınmak
- Sağlık beslenmek
- Günlük yürüyüş ve egzersizler yapmak
- Özellikle kış aylarında görülebilen ağır enfeksiyonlara karşı dikkatli olmak
- Aşırı sıcaklardan kaçınmak
- Hamam, sauna gibi sıcak ortamlar yerine serin suda banyo almak dikkat edilmesi gereken noktalar arasındadır.