Kış aylarının yaşandığı günümüzde çocuklu ailelerin neredeyse birçoğu hastalıklarla savaşıyor. Özellikle okul çağındaki çocuklarda sık rastlanılan üst solunum yolu hastalıkları, kış boyunca ailelerin korkulu rüyası haline geldi. Bu durumda ailelerde kaygıya sebep olan en önemli unsur yüksek atelin havale nöbetine çevirme olasılığı. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel, bebek ve çocuklarda ateş yükselmesi durumda ailelerin neler yapması gerektiğini açıklıyor.
Ateşin vücudun bağışıklık sisteminin bir yanıtı olduğunu belirten Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel; “Vücudumuz, zararlı mikroorganizmalarla savaşmak için ateşi yükseltiyor” açıklamasında bulunuyor.
Yüksek ateşin ve eşlik eden havalenin beyne kalıcı zarar vermesi için altta menenjit veya ensefalit gibi ağır bir tablo olması gerektiğini vurugulayan Dr. Özlem Altay Yücel, “Üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı ateşli havalelerde ise kalıcı bir hasar olmuyor. Ancak çocukların ateşi yükseldiğinde ebeveynlerin yine de doğru müdahalede bulunmaları oldukça önemli. Çünkü hatalı davranışlar sonucunda hipotermi, havale ve ilaç zehirlenmesi gibi tablolar gelişebiliyor” dedi.
Çocuğunuz ateşlendiğinde kaçınmanız gereken davranışlar!
Hata: Hızla ateşi düşürmek
Doğrusu: Yüksek ateşi hızla düşürmek doğru değil çünkü ateşi hızlı düşüren ilaçlar hipotermiye, bir başka deyişle vücut ısısının aniden düşmesine yol açabiliyor. Ayrıca fazla ilaç tüketimi ilaç zehirlenmelerini tetikleyebiliyor.
Hata: Soğuk suyun altında tutmak
Doğrusu: Ateşi yükseldiğinde çocuğu soğuk veya buzlu suyun altında tutmak çok tehlikeli. Soğuk suda ısı vücut içinde kalıyor ve bunun sonucunda ateş daha da yükseliyor. Ayrıca grip veya zatürre gibi enfeksiyonlara yakalanma riski artıyor. Dolayısıyla su ne sıcak, ne de soğuk olmalı.
Hata: Antibiyotik kullanmak
Doğrusu: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel “Her ateşli durumda antibiyotik kullanılması doğru değil” uyarısında bulunarak bunun nedenini şöyle açıklıyor: “Ateş diş çıkarma, aşı sonrası veya sıcak ortamda kalmaya bağlı da gelişebiliyor. Ayrıca enfeksiyonların büyük bir kısmı antibiyotik tedavisinin etkili olamadığı viral enfeksiyondan kaynaklanıyor. Bu tür durumlarda antibiyotik tedavisi fayda etmeyeceği gibi, vücutta antibiyotik direncinin gelişmesine ve çocuğun bağırsak florasının bozulmasına neden olabiliyor. Bağırsak florası bozulursa hastalıklara karşı direnç azalıyor, ileri yaşlarda otoimmün (romatizmal hastalıklar, ülseratif kolit, multipl skleroz vs) hastalıklara yakalanma riski artıyor.”
Hata: Vücudu susuz bırakmak
Doğrusu: Dr. Özlem Altay Yücel vücudu susuz bırakmanın da ateşin düşmesini önlediğini hatırlatarak, “Su tüketimi veya sıvı kaybı varken damar yolundan sıvı vermek, zararlı mikroorganizmaların azalmasına, bağışıklığın artmasına ve damarların genişleyerek ateşin düşmesine katkı sağlıyor. Bu nedenle ateşli durumlarda çocuklarda su tüketimi mutlaka artırılmalı” diyor.
Hata: Alkol içeren su ile kompres yapmak
Doğrusu: “Yüksek ateş olduğunda eklem yerlerine alkollü su veya aspirin eritilmiş suyla kompres yapılmasını da önermiyoruz” diyen Dr. Özlem Altay Yücel sözlerine şöyle devam ediyor: “Çünkü bu maddeler ciltten emilerek, özellikle küçük bebeklerde zehirlenmelere yol açabiliyor. Ayrıca sirkeli suyun da yüksek ateşte iyi geldiğine dair bir kanıt yok. Eklem yerlerine ılık suya batırılmış bezlerle kompres yapabilirsiniz”
Hata: Kalın kıyafetler giydirmek
Doğrusu: Sıcak ateşi daha da yükselterek havaleyi tetiklediği için çocuğunuzu kalın giydirmeyin ve vücudunu sıcak tutmayın. Ateşin derecesine göre üstünü inceltin. Örneğin üzerinde ince bir atlet-bez kalabilir. Ateş yükselip 40 dereceye ulaşırsa tamamen soyun ve ılık duş aldırın. Ateş hafifken çocuğun titremeye başlaması ateşin aniden yükseleceğinin habercisi oluyor. Bu durumda oda ısısını yükseltmeyin, çünkü vücut ısısının yükselmesi nedeniyle ateşli havale riski artıyor. Oda ısısını 22-23 derece arasında tutmaya dikkat edin.
Hata: Zor sindirilen gıdalarla beslemek
Doğrusu: Yüksek ateşte yapılan bir başka önemli hata ise çocuğu yağlı ve zor sindirilen gıdalarla beslemek oluyor. Vücut mikroplarla savaşırken zor sindirilen besinleri parçalamakta güçlük çekiyor ve bu işlevini yerine getirirken metabolizmanın hızlanması nedeniyle ateşi düşürmek zorlaşıyor. Çocuklar ateş sırasında genelde iştahsızlık oldukları için her zaman tükettiği besinlerde ısrar etmeyin; devam sütü, yoğurt, ayran ve çorba gibi sıvı gıdalarla besleyin.
Hata: Hatalı ilaç kullanmak
Doğrusu: Ateş düşürücü olarak aspirin kullanmak da ebeveynlerin kaçınmaları gereken bir başka önemli hatayı oluşturuyor. Bunun nedeni ise aspirinin bazı ateşli hastalıklar sırasında Reye sendromu denilen ve karaciğer yetmezliğine (karaciğer enzimlerinde yükseklik ve şuur kaybı) kadar gidebilen bir tabloya yol açabilmesi. Bunun yanı sıra ibufen içeren ilaçlar da 6 ay altındaki bebeklerde açık olan bazı kalp damarlarında kapanma yapabildiği için kullanılmamalı. Bu ilaçlara ancak doktora danışılarak ve acil durumlarda, yani hemen doktora gidilemeyecekse veya ateşe eşlik eden ciddi bir durum yoksa-evde 48-72 saatlik takip sırasında başvurulabilir.
