Çocukların en sık hasta olduğu dönemi bugünlerde yaşıyoruz. Kış aylarında neredeyse uğramadık ev bırakmayan bademcik iltihabına beta virüsü sebep oluyor olabilir! Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Emin Ünüvar, beta virüsünü tüm detaylarıyla açıklıyor.

Havaların soğuması, kar yağışı gibi birçok neden açık hava aktivitelerinden uzaklaştırıp, kapalı ortamlarda geçirilen zamanı artırdı. Kapalı mekanların kalabalık olması ve doğru havalandırma sistemlerinin uygulanması birçok hastalığa davetiye çıkarıyor. Bu gibi ortamlarda genel hijyen kurallarını uygulamaz ve sağlığımıza dikkat etmezsek bulaşıcı hastalıklara yakalanma riskimiz oldukça yüksek. Özellikle çocuklarda görülen ve tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına neden olan beta bakterisinin sebep olduğu hastalıklar, tedavi yöntemleri ve korunma yollarını Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Emin Ünüvar anlatıyor.

Beta nedir?

Halkımızın “beta mikrobu” diye bildiği hastalık etkeni tıbbi ismi ile Streptococcus pyogenes isimli bakteridir. Eşdeğer diğer ismi de A grubu beta hemeolitik streptokoktur. Bu isimdeki ‘beta’ kolayca kullanılmakta, halkımız da ‘beta mikrobu’ olarak adlandırmaktadır.

Tehlikeli mi?

Bu mikrop sağlıklı kişilerde bulunmaz. Boğazda normalde bulunmayan beta mikrobu boğaz bölgesine gelerek yerleşecek olursa bademcik iltihabına, farenjide neden olur. Beta mikrobunun neden olduğu bademcik iltihaplanmasının önemli olmasının nedeni geçirilen bademcik iltihabı sonrasında akut eklem romatizmasına, ya da böbrek iltihabına neden olabilmesidir. Akut eklem romatizması da kalbimizin kapakçıklarında kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu etkenin neden olabildiği diğer hastalık tabloları içinde sinir sisteminin tutulması, çocuklarda bazı tiklere neden olması da yer alır. Beta mikrobunun neden olabildiği bu hastalık tabloları özellikle 5-15 yaş grubu çocuklarda önemlidir. Eklem romatizması da en sık bu yaş dönemlerinde görülmektedir.

Çocukların beta geçirdikleri nasıl anlaşılır?

Bademcik iltihaplanması olan çocuklarda beta mikrobunun bu hastalığa neden olup olmadığının anlaşılması boğaz salgısının mikrobiyolojik olarak incelenmesi ile mümkündür. Muayene bulguları öncelikle değerlendirilir ve gerekirse boğaz kültürü yapılarak sonuç belirlenir.

Beta mikrobu bulaşıcı mı?

Beta mikrobuna bağlı olarak bademcik iltihaplanması geçiren çocuklar etrafa bulaşıcıdır. Bu bulaşıcılık grip hastalığı kadar yüksek düzeyde değilse de vardır. Tedavi başlanması, antibiyotik kullanılması ile 24 saat içinde kaybolur. Bulaşma esas olarak damlacık yolu ile, solunum yolu salgılarından olmaktadır. Beta hastalığı özellikle mevsim geçiş dönemlerinde, kalabalık ve kapalı alanlarda çok kolay bulaşır.

Doktora ne zaman başvurulmalı?

Yüksek ateş, boğaz ağrısı, boyun bölgesinde ele gelen lenf bezi büyümesi, dilin yapısının değişmesi, paslı bir hal alması, boğazın kızararak üzerinde beyaz örtü gibi yapıların oluşması hastalığın ana özellikleridir. Hastanın en önemli yakınması boğaz ağrısı ve ateştir. Bu ikisi oldukça karakteristik bulgulardır. Bu bulgular geliştiğinde bir hekime başvurulmalıdır. Eğer doğru tanı konulmaz ve tedavisi yapılmaz ise yukarıda bahsedilen hastalıklar, özellikle eklem romatizması riski doğmaktadır.

Tedavi yöntemleri neler?

Beta farenjiti tanısı kesinleştikten sonra eklem romatizmasının engellenmesi için antibiyotik tedavisi uygulanır.Penisilin allerjisi varsa bu durumda uygun olan diğer bazı antibiyotikler de tedavide kullanılabilir. Penisilin tedavisi akut eklem romatizmasının gelişmesini önler.

Beta aşısı var mı?

Beta mikrobuna karşı bir aşı yoktur. Zira bu bakterinin birçok farklı benzeri bulunmaktadır. Ayrıca aşı uygulanması doku benzerliği nedeniyle akut eklem romatizmasını taklit edebilir. Bunlar öngörülebilen risklerdir. Ancak bilinen gerçek aşısının bulunmadığıdır.

Çocuğu beta geçiren ailelerin nelere dikkat etmesi gerekir? Çocuğunda beta farenjiti geçiren aileler zamanında hekime başvurmalı, boğaz kültüründe beta varsa antibiyotik kullanmalı, yoksa antibiyotik almamalı, antibiyotik tedavisi başlanmışsa da tam süre ve dozunda doğru olarak kullanmalıdır. Tedavinin ilk 24 saatinde evde kalması, okula veya kreşe gitmemesi de bulaştırıcılığın önlenmesi için önemlidir.

Betadan korunmak için neler yapılabilir?

Ellerin sık sık yıkanması, temiz tutulması, kişisel hijyene dikkat edilmesi, tek kullanımlık mendillerin kullanılması, ev ortamlarının yeterince havalandırılması önem taşır. Hasta ve ateşli çocukların evde istirahata uygun olacaktır.

Bebek Muhabbeti Dergisi Şubat sayısından alıntıdır:

https://readymag.com/bebekmuhabbeti/subat2017/betavirusunedir1/