Okul fobisinin korumacı ailelerin çocuklarında daha çok görüldüğünü belirten Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Uzman Klinik Psikolog İpek Özaktaç, ailelere önerilerde bulunuyor.

Okulların açılmasına kısa bir süre kala çocukları olduğu kadar aileleri de telaş sardı. Özellikle çocukları için okul zili ilk defa çalacak olan ebeveynler için bu durum biraz daha zor. Çünkü ‘okul fobisi’ ile de mücadele etmek zorunda kalabilirler.

Okula başlamak, çocuklar ve ebeveynleri için heyecan verici olduğu kadar kaygının da eşlik ettiği bir süreç. Okul çağına gelen çocuk, artık evden ve aileden uzaklaşarak tanıdığı çevre dışında ilişkiler kurmaya başlar. Bu nedenle eğitim hayatı ile sosyalleşme süreci de paralel olarak ilerler. Okul, çocuk için evden sonra en önemli yer haline gelir. Ancak bazı çocuklar okula gitmeyi reddedebilir. Bu durum okulun ilk günlerinde normal kabul edilse de uzun sürdüğü takdirde bazı problemleri beraberinde getirebilir. Çocuğun okula gitmek istememesinin nedeni ebeveynleri olabileceği gibi diğer öğrenciler ya da öğretmeniyle yaşadığı iletişim zorlukları da olabilir. Böyle durumlarda öğretmen ve okul yönetimiyle iletişime geçmek gerekebilir.

Uyum sorununu önemli

Okula başlangıç her çocuk için farklı algılanır. Okul öncesi eğitim alan çocuklar için okul ortamı tanıdık gelirken yeni başlangıç yapanlar ise kendini tamamen aile ortamından ayrılmış gibi hissedebilir. Yaşanacak düzen değişimi, sorumluluk ve paylaşımlar, diğer yaş grubundan çocuklar ile ilişkiler oldukça farklı deneyimlerdir. Bu duruma çocuğu hazırlamak için anne babaların da bu dönemi çocukla beraber okula başlıyormuş gibi geçirmesi gerekir. Çünkü bu dönemde çocuklarda görülen uyum sorunlarının başında okul korkusu ve evden uzaklaşma endişesi gelir.

Ebeveynler kaygılarını kontrol etmeli

Okul korkusu; çocuğun yoğun heyecan ve endişe yaşayarak, okula gitmek istememesi ve değişik nedenler öne sürerek bundan kaçınmasıdır. Bu korku hem çocuğun aile ve ev ortamından ayrılma kaygısı, hem de ailesinin yakınında olmamasından kaynaklanabilir. Aileler de tıpkı çocukları gibi bu dönemde endişe, heyecan, korku ve sahiplenme gibi duygulara kapılır. Ancak bu duygular kontrol edilemezse çocuğa da olumsuz yansıyabilir, zaten zor olan bu süreç daha da çıkmaza girebilir. Bu açıdan ebeveynler endişe ve kaygılarını kontrol edebilir ve bununla dengeli şekilde başa çıkabilirlerse; çocuğun okula uyum süreci çok daha hızlı gelişir.

Ebeveynlere tavsiyeler:

• Kendi kaygılarınızı çocuğunuza yansıtmamaya çalışın. Sizin kaygılı olduğunuzu gören çocuk korkması gereken bir şey olduğunu düşünür.
• Onu, yeni arkadaşlar edinmesi konusunda teşvik edin. Bu şekilde, okula alışma sürecini hızlandırdığınız gibi sosyal gelişimini de desteklemiş olursunuz.
• Okula fazla anlam yüklemeyin. Çocuğunuzun okul başarısını fazla önemsemeyin. Bu durum çocukların daha fazla kaygı yaşamasına ve okula gitmeyi reddetmesine neden olur.
• Çocuğunuzun özelliklerine uygun, gerçekçi beklentiler oluşturun. Yapabileceğinden fazlasını istemeyin.
• Okulda mutlu olması ve orada yaşıtlarıyla vakit geçirmeyi sevmesi, herhangi bir sorun yaşamadığına işarettir.

Neler yapmalısınız?

• Okul alışverişini birlikte yapın.
• Giyinmek, ellerini yıkamak, tuvalete gitmek, su şişesini açmak gibi tek başına yapabileceği işler için cesaretlendirin.
• Çocuğunuzla okul hakkındaki duygu ve düşünceleriyle ilgili konuşun.
• Merak ettiklerini sorması için teşvik edin.
• Okula giderek ona okul bahçesini, sınıfını gösterin ve çevreyi tanımasına yardımcı olun. Bahçede yürümesine, oynamasına izin verin.
• Okul çağında çocuğu olan ailelerle iletişime geçerek onların çocuklarıyla konuşmasını sağlayın.
• Aynı okula gidecek olan aileler ve çocuklarıyla tanışın ve onlarla paylaşımda bulunun.
• Okul hakkında olumlu yaklaşın ve çocuğunuzun heyecanını paylaşın.
• Öğretmeni ile önceden tanışma fırsatı varsa buna öncelik verin.
• Okulun yalnızca ders yapılan bir yer olmadığını, aynı zamanda eğlenerek oyun oynayabileceği bir yer olduğunu ve yeni arkadaşlar edineceğini anlatın.
• Yemek ve uyku saatinin belli olduğu bir düzen oluşturun.
• Uyumadan önce sevdiği hikayeleri, masalları okuyarak iyi hissetmesine yardımcı olun.

Okulun ilk gününde dikkat etmeniz gerekenler!

• Çantasını ve kıyafetlerini birlikte hazırlayın.
• Kaygı ve korkuları varsa bunları dinleyerek onu anladığınızı belli edin.
• Okulda ne kadar süre kalacağıyla ilgili basit ve somut bir şekilde bilgi verin. Saati göstererek açıklayıcı bilgiler vermek yardımcı olacaktır.
• Ayrılık anını fazla uzun tutmayın ve doğal bir durum olduğunu hissettirin.
• Okuldan onu kimin alacağını söyleyin ve nerede beklemesi gerektiğini gösterin.
• Kendini güvende hissetmesi için okulun yakınlarında olacağınızı, çıktığında sizi hemen göreceğini söyleyin.
• Sizin de okulun ilk günü benzer duygular yaşadığınızı ama okulu sevdiğinizi söyleyin.
• Gün sonunda okulda neler yaptığıyla ilgili konuşun ve anlatması için teşvik edin.